ลพบุรีเป็นอีกสถานที่เก่าแก่ของภาคกลางประเทศไทย ที่ยังมีการอนุรักษ์และรักษามาอย่างยาวนาน ขึ้นชื่อว่าเมือง ลพบุรี ต้องนึกถึงลิงครับ เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีลิงอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก ที่พระปรางค์สามยอด แห่งนี้

ลายจอดรถจะอยู่ตรงวงเวียนฝั่งศาลนะครับ ที่จอดกว้างพอสมควรอยู่ริมทางรถไฟ มีค่าจอด 20 บาท / คัน จุดนี้เป็นที่จอดที่ใกล้พระปรางค์สามยอด ที่สุดและ ศาลพระกาฬ

ตรงที่จอดรถมีจุดการแสดงละครรำให้ชมครับ หรือรำแก้บนก็ได้ครับ ศาลพระกาฬเป็นสิ่งก่อสร้างของขอม สืบเนื่องมาจากเมืองลพบุรีในอดีตเคยเป็นส่วนหนึ่งของขอมโบราณ ศาลสูงมีการค้นพบศิลาจารึกศาลสูงภาษาเขมร และศิลาจารึกเสาแปดเหลี่ยม อักษรหลังปัลลาวะภาษามอญโบราณ

เจ้าพ่อพระกาฬ เป็นเทวรูปรุ่นเก่าซึ่งอาจเป็นพระวิษณุ หรือพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร เป็นเทวรูปรุ่นเก่า ศิลปะลพบุรี แต่เดิมเจ้าพ่อพระกาฬมีพระกายสีดำ ทำจากศิลา ไม่มีพระเศียร และพระกรทั้งหมด กล่าวกันว่าเจ้าพ่อพระกาฬได้ไปเข้าฝันผู้ประสงค์ดีท่านหนึ่ง นัยว่าขอพระเศียรและพระกรเท่าที่จะหามาได้ ซึ่งได้มีผู้ศรัทธาได้จัดหาเศียรพระศิลาทรายศิลปะสมัยอยุธยา ส่วนพระกรนั้นได้เพียงข้างเดียวจากทั้งหมดสี่ข้าง
ปัจจุบันเจ้าพ่อพระกาฬไม่เหลือเค้าเดิมซึ่งมีสีดำอีกแล้ว ด้วยถูกปิดทองจากผู้ศรัทธาแลดูเหลืองอร่ามจนสิ้น กล่าวกันว่าปีหนึ่งมีผู้มานมัสการไม่ต่ำกว่าหนึ่งแสนคน

มีผู้คนมากมายมากราบไหว้ขอพร ไม่ขาดสายครับ ทั้งมาบนบานศาลกล่าว และ แก้บน ชาวพื้นที่แจ้งว่า ถ้าได้มากราบไหว้ขอพรที่ศาลพระกาฬนี้จะสมหวังเป็นส่วนมาก ดูจากของไหว้ต่างๆแล้วเยอะมากครับ เต็มพื้นที่ไปหมด

บริเวณหน้าศาลพระกาฬ จะมีลิงจำนวนมากอาศัยอยู่ตรงจุดนี้คือลิงศาล หรือ ลิงเจ้าพ่อ เป็นลิงฝูงใหญ่อาศัยบริเวณโดยรอบศาลพระกาฬช่วงเที่ยง และอาศัยที่พระปรางค์สามยอดและบางส่วนของโรงเรียนพิบูลวิทยาลัยช่วงเช้าและเย็น เมื่อพลบค่ำพวกมันจะกลับมานอนที่ศาลพระกาฬ กลุ่มนี้มีความเป็นอยู่ค่อนข้างดี มักได้รับของเซ่นไหว้จากผู้ศรัทธาเสมอ ซึ่ง ลิงศาล อาจแบ่งย่อยได้อีกสามกลุ่มคือ กลุ่มศาลพระกาฬ, กลุ่มพระปรางค์สามยอด และกลุ่มโรงเรียนพิบูลวิทยาลัย

หน้าศาลพระกาฬจะมีผู้คนนำอาหารลิงมาจำหน่ายครับ มีหลายราคา ชุดเล็กชุดใหญ่แล้วแต่เราจะซื้อไปให้อาหารลิงครับ อยู่ติดกับริมทางรถไฟเลย มาดูรถไฟมาลิงหนีกระเจิงเลยครับ จะเป็นแบบนี้ทุกครั้ง

ตอนนั้นผมไม่กล้าให้อาหารลิงเองเลยให้เด็กที่ขายอาหารให้แทนครับ เรามาดูกันว่าเป็นยังไง

เดินข้ามถนนมาอีกนิดเดียวก็จะเจอ พระปรางค์สามยอด แล้วครับ เราไปชมกันเลยดีกว่า

ที่พระปรางค์สามยอดก็มีลิงจำนวนมากเช่นกันครับ กระจายไปทั่วพระปรางค์เลย ซนมากครับ ห้ามก้มตัวนะครับ เจ้าลิงกระโดดใส่หลังเลยทุกครั้ง แต่ก็ไม่กัดครับ มันแค่เล่นซน

ก่อนที่จะเข้า พระปรางค์สามยอด จะเสียค่าบริการ คนละ 10 บาท คนไทย ส่วนต่างชาติ 50 บาทครับ ราคาคนไทยไม่แพงเลย เข้ามาแล้วเจ้าหน้าที่จะให้ไม้ไผ่คนละอัน เอาใว้ป้องกันตัวเวลาลิงเข้ามาลุมครับ มันจะกลัวไม้ มารับชมภายในรอบด้านกันเลยครับ

พระปรางค์สามยอด สร้างด้วยหินทรายเป็นรูปบัวคว่ำบัวหงายซ้อนกัน 3 ชั้น ถัดลงมาเป็นการยกเก็จสามเก็จตรงด้านและมุมประดับด้วยกลีบขนุนทำจากศิลาแลง และบางส่วนทำจากปูนปั้นเป็นรูปบุคคลยืนอยู่ในซุ้มเรือนแก้ว ส่วนที่ยกเก็จชั้นที่ 4 เดิมทั้ง 4 ทิศ จะมีการปั้นเทพประจำทิศอยู่ในกลีบขนุนและตอนล่าง ได้แก่ พระอินทร์ทรงช้างเอราวัณประจำทิศตะวันออก พระวรุณทรงหงส์ ประจำทิศตะวันตก ท้าวกุเวรทรงมกร ทิศเหนือ และ พระยมทรงกระบือ ทิศใต้ ปัจจุบันเหลือเพียงบางส่วน สันหลังคาของมุขกระสันประดับด้วยบราลีศิลาแลงปั้นเป็นพระพุทธรูปประทับสมาธิราบ ปางสมาธิ ในซุ้มเรือนแก้ว ปัจจุบันเสียหายทั้งหมด

บัวรัดเกล้าเรือนธาตุ
มีการประดับลวดลายปูนปั้นประกอบไปด้วย แถวบนสุดเป็นลายดอกไม้กลม ถัดลงมาปั้นปูนเป็นรูปกลีบบัวหงาย แถวถัดลงมาเป็นลายดอกซีกดอกซ้อน รูปหงส์ ลายกลีบบัวหงาย ลายก้านขด และดอกบัวตูม เรียงเป็นแถว ลวดลายละ 1 แถวรวมเป็น 3 แถว จบด้วยลายกรวยเชิงเป็นรูปเกียรติมุข (หน้ากาล) คายเฟื่องอุบะ

ตอนกลางของเรือนธาตุ
มีลายปูนปั้นประดับเป็นลายก้านขดที่แถวบนสุด ถัดลงมาเป็นบัวฟันยักษ์คว่ำ หน้ากระดานเป็นลายกระจังประกอบกันเป็นลายกากบาทแทรกด้วยลายประจำยามลายเล็กและลายดอกซีกดอกซ้อน ถัดลงมาเป็นลายกลีบบัวหงาย ลายกระหนกวงโค้ง ลายดอกบัว ตอนล่างสุดเป็นลายกรวยเชิงตามลำดับ

บัวเชิงเรือนธาตุ
ด้านบนสุดเป็นรูปใบหน้าของชาวจามที่เป็นศัตรูกับชาวเขมรที่ถูกประดิษฐ์เป็นใบหน้าของยักษ์ประกอบกับลายกรวยเชิง อันเป็นที่นิยมมากในศิลปะแบบบายนของกัมพูชา ถัดลงมาเป็นลายดอกบัว สันลูกแก้วอกไก่เป็นลายรักร้อย และบัวฟันยักษ์คว่ำ ลายก้านขด และดอกซีกดอกซ้อน ลายละหนึ่งแถวตามลำดับ

ทั้งนอกและในของพระปรางค์สามยอด จะมีลิงอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก แต่เรื่องอาหารการกิน ความเป็นอยู่จะไม่ดีเท่าลิงที่อยู่หน้าศาลครับที่นักท่องเที่ยวจะเอาอาหารไปให้มากกว่า

ลิงแสม ปัจจุบันมีอยู่ทั้งหมดมากกว่า 500 ตัว ไม่นับรวมลิงกลุ่มอื่น ๆ ในลพบุรีที่มีกว่า 2,000 ตัวในปัจจุบัน ตามบ้านของชาวบ้านทั้งยังประกอบการอยู่และไม่มีคนอยู่กลายเป็นที่อยู่ของลิงไปทั้งหมดครับ ทั้งบนตึกบนอาคารมีแต่ลิงเต็มไปหมดครับ แต่ชาวบ้านก็ชินกับลิงแถวนี้แล้ว ไม่มีปัญหาอะไรครับ แต่ก็ต้องระวังเรื่องข้าวของด้วยอาจจะโดนลิงสอยไปเอาโดยไม่รู้ตัวครับ

ระหว่างพระปรางค์สามยอด และ ศาลพระกาฬ จะมีทางรถไฟแบ่งกั้นใว้อยู่ครับ และลิงก็จะแบ่งพื้นที่กันอยู่ไม่ล้ำเส้นกัน เป็นเรื่องแปลกมากครับ มีอยู่ครั้งนึงที่ลิงยกพวกตีกันก็ตรงจุดนี้เหละครับ เรื่องพื้นที่

ขากลับถ้าหิวแนะนำร้านน้ำลูกชิ้นร้านนี้ครับ อยู่ติดกับทางรถไฟ ข้างวินมอเตอร์ไซค์ตรงที่จอดรถครับ น้ำจิ้มอร่อยมาก เป็นแบบโบราณที่หากินยาก ปกติร้านรถเข็นธรรมดาตามข้างถนน จะไม่อร่อยที่น้ำจิ้ม แต่ร้านนี้แนะนำครับ อร่อยจริงๆ ถ้าอยากไปเที่ยวที่ พระปรางค์สามยอดนี้ ผมจะติดแผนที่ให้ด้านล่างใว้นะครับ